29.İdeal Bir İnsanın Düşünce Sisteminde(düşünce metriksinde); Bilim, İlim, Laiklik ve Dinin ilişkilerini  konumlandırınız.
İpucu; Düşünce dünyamızdaki konumlandırmada; Bilimin(nesnel bilimin) ilimin içinde konumlandırılması veya tam tersi ilimi bilimin içine sığdırmaya ve konumlandırmaya çalışın.
Din; İlim+Bilimi, doğa ötesi bilgileri ve insanlığın tüm gereksinimlerini liyakatiyle içeren kitaplar(Suhuflar, Zebur, Tevrat, İncil ve Kuran-ı Kerim) ve peygamberlerin örnek icraatlarıyla hayata  uygulanan Allah CC’HUN insanları davetindeki değerler, kurallar, sistemler ve Kuran-ı Kerimdeki her şeydir.
Laiklik; gereksiz, geçersiz, vadesi dolmuş ve zararlı;din, fert, kurum, sistem, inanç...vb  afatından toplumu korumak için ortaya konmuş bir uygulamadır.
Bilim ilimin metriksindedir.
Bu gün verilen eğitim ve öğretim; batının uygulamalara, gözlemlere , deneyimlere  ve denemelere  dayalı sosyal ve nesnel  verilere dayalı fen biliminin  metriksi içindeki vahşi (doğal) eğitim ve öğretimdir. Asıl olan bilimi ilimin içinde doğru konumlandırmaktır. Bu mantıktan hareketle bu gün insanları vahşileştiren  eğitim ve öğretim yerine daha  insani-ahlaki  merkezli eğitim ve öğretimle yer değişmektir.

C.29 Allah evrensel kanunlarıyla direkt alarak bilimin oluşumuna geçerlilik kazandırıyor. Bilim de Allah’ın evrensel kanunlarından yararlanıyor. Bilim ilimin metriksi içindedir. Laiklik, insanların fikrini özgürce savunabildiği gerçek “demokratik laiklik” şeklinde uygulandığında çok güzel bir sistemdir. İslamiyet hoşgörüyü, sevgiyi, kardeşliği savunan bir dindir. Laiklik ise, İslamiyet’ in özünde, kendi bünyesinde vardır. Nazmiye YARGI

C.29 İdeal bir insan için, bilimi, ilim, laiklik ve din kavramları tamamen oturtulmuş ve ona göre davranılıyordur. Bilim; hayatı daha iyi kavramayı gerektirir. İlim bilimi içerir ve izafi değerleri de kapsar, laiklik gerçekliğe uygun davranmayı ve karşıt durumu değerlendirebilmeyi, Din ise maneviyatı zenginleştirmeyi sağlar… Melin KARAN

C.29 Müslüman bir insanın düşünce sisteminde laikliği konumlandırması gerekmez bence neticede İslamiyet bilimin önüne set çekmiyor Müslüman bilimi ilim içinde ilimi de din içinde şekillendirip konumlandırması lazım.diğer dinlere gelince Allah o diğer din mensuplarına hidayet versin. Dilek KURT

C.29 Bilim sadece nesnel olaylarla ilgilenirken ilim hem nesnel hem de soyut olan doğa ötesi olayları da inceler. Bilim ilmin içindedir. Din ilim ve bilimin ikisini beraber içinde barındırır. Seyfettin SEYHAN

C.29 Laiklilikten önce dini siyasete, ilme alet ederek topluma zarar vermeye çalışanların geçmişte acı tecrübeleri olduğundan var olması gereken bir kuraldır. Bilimi ilmin içinde gerektiği gibi konumlandırırsak ve ilmi dinden ayırmadan beraber yürütürsek o zaman ilerleme kaydetmiş oluruz..İbrahim KILIÇ

C. 29 Bilim ve din, bizim için ayrılmaz bir bütündür.Din insanların ruhi mutluluğunu müjdelerken, bilimde akli ve mantıki mutluluğu müjdeler.İnsan ruh ve aklıyla tatmin edildiği zaman ancak gerçek mutluluğa ve iç ferahlığına kavuşur.Bilim bize, Allah’ın varlığını maddi alemde izah ve işaret ederken, din ise bize gerçek amacın Allah’ı bilmek ve tanımak olduğunu söyler.İlim, pozitif bilimi, ruh bilimini, cin-melek-şeytan ve ahi ret bilgilerinin hepsini kapsar.Laiklik ise, daha çok siyasette geçerli ve işlevseldir.Demokrasinin din merkezli değil de, hak ve özgürlükler merkezli işlemesi için vardır.Yoksa toplum olarak laiklik, uygulanması imkansız bir terim ve anlayıştır. Ali Osman ERAN.

C.29 İlim ve bilimin dini olmaz; ama ilimsiz ve bilimsiz bir din ( semavi dinler ) düşünülemez. Laiklik başlı başına bir kavramdır. Aslında o da dinin yararına vardır. Yani dini siyasete alet edenlerin önünü kapayan bir kavramdır. Buna göre ideal bir insanda ilim ve bilim tam yerine oturtulmuşsa o insan dinsiz olamaz. Tam terside doğrudur.( Nitekim Osmanlı Devletinin en şaşaalı dönemi bize her şeyi anlatıyor) Tüm bunlar bir kuşun iki kanadını temsil ederler. İlmine güvenip de dinini unutanların haliyle, dinine sarılıp ilimi ve bilimi reddedenin halini tek kanatlı bir kuşa benzetebiliriz.( Acaba hiç tek kanatlı ve uçan bir kuş görünüz mü? ) İrfan BAHARLI

C.29)Bilim ve ilim birlikte ele alınmalıdır. Dinin doğrultusunda bilimle ilgilenildiğinde yanlış yapma olasılığı azalmıştır. Bunu tarih boyunca görmüşüzdür. Laiklik ve din de ise din devlet işinden ayrı olmalıdır ki gerçekten bağımsız bir ülke olabilsin. Bilindiği üzere dinde zorlama yoktur. O yüzden devlet işleri din doğrultusunda ama birbirine karıştırılmadan idare edilmelidir. GÖKHAN BOZDOĞAN

C.29 Bilim sadece nesnel olaylarla ilgilenirken ilim hem nesnel hem de soyut olan doğa ötesi olayları da inceler. Bilim ilmin içindedir.FEYYAZ KARA

C.29.Bilim ilim ve dini konumlandırıyorum da laiklik bunlara ilişkilendiremiyorum. Bana göre bilim ve ilim dinden bağımsız olamazlar. Eğer bağımsız kılarsak Darvin gibi bir sonuç elde ederiz.

Yusuf KESKİN

C.29 Bilim sadece görünen olaylarla ilgilenirken ilim ise hem bilimi hem ahlakı inceler. HABİP KAYA

C.29 Bilim sadece nesnel olaylarla ilgilenirken ilim hem nesnel hem de soyut olan doğa ötesi olayları da inceler.Bilim ilmin içindedir.Din ilim ve bilimin ikisini beraber içinde barındırır.SAMET ÇENŞİ

C.29 İnsanlar bilimden faydalanmalıdır. Eğer bilime bir katkı sunabilirlerse elinden geleni yapmalıdır. Din ahlak kurallarının bütünüdür. Dini hayatından çıkartılmamalıdır ama devlet işleri laik olmalıdır. Bütün doğmalardan uzak olmalıdır. Leyla ALTUN

C.29 Bilim doğadaki pozitif öncelikli(nesnel)bilgilere dayalı tüm bilim dallarındaki toplam bilgi ve uygulamaları içeren bir kavramdır.

C:29 öğretileriyle devamlılığını sağlayan din ilmi kaidelerin metriksine dahildir. Bilim ise Allahın kanunlarını metotlarla ispat etmektir. Deşifre etmektir. Bağlantıya göre din ilimden oluşmuştur ve onsuz olamaz. Ali Galip ERCİK

İlim bilime ilave olarak ahlakı, doğa ötesi ve tasavvufu içeren daha geniş bir kavramdır.

C.29 Bilim sadece nesnel olanla ilgilenir.İlim nesnel olanın yanında soyut olanla da ilgilenir.

Laiklik:gereksiz,geçersiz,vadesi dolmuş ve zararlı;din fert kurum sistem inanç vb. afatından toplumu korumak için ortaya konmuş bir uygulamadır.

Din akıl ve ruh sahibi varlıkları muhatap alan yaşanmış örnekler ve uygulamalarla dolu kurallar ve yönetim sistemleridir.din>ilim>bilim. REMZİYE ERDOĞAN

C.29 Dinin ilmi ve bilimi kapsaması gerekir. İdeal kişi bağnazlığa başvurmamalı, ilmi ve bilimi dini ile öğrenmeli ve yaşamalıdır. GİZEM SARI

C.29 Bilim ve ilimin dini olmaz ama ilimsiz ve bilimsiz din düşünülemez.Laiklik ise dinin siyasete dökülmüş halidir.Din işlerini devlet işlerinden ayırmak laikliktir…BURCU ŞİMŞEK

C.29 Bilim sadece nesnel olaylarla ilgilenirken ilim hem nesnel hem de soyut olan doğa ötesi olayları da inceler.Bilim ilmin içindedir.Din ilim ve bilimin ikisini beraber içinde barındırır. Kadir GERGİN

C.29 İdeal bir insanın düşünce sisteminde pozitif bilimden dine kadar; evrim teorisinden yaradılış gerçeğine kadar birçok konu hakkında bilgi vardır. Fakat ideal insan bu bilgileri doğru yerde, doğru zamanda kullanma kabiliyetine sahiptir. Biliyordur ki her şeyi bilmek güzeldir. Fakat her bilinen gerçek değildir… NAZİFE SAVAŞAN

C.29 Laiklikle din devlet işlerinden ayrılır. Bilim sadece nesnel olaylarla ilgilenirken ilim hem nesnel hem de soyut olan doğa ötesi olayları da inceler. Bilim ilmin içindedir.ŞEYHMUS UTLİ

C.29 Bilim; nesneleri ve özelliklerini izah eder. Maddi boyutlarını inceler.

İlim ise bilime ek olarak işin manevi boyutunu da inceler.

Din, hayat tarzıdır, insanın kullanma kılavuzudur.

Laiklik ise, insanlara dininden dolayı ayrımcılık etmemektir. Dinsizlik değildir. Aykan AKÇA

C.29 İlim ve din birbirlerine çok bağlıdır. Şöyle ki;

Batılılar dinlerinden sıyrılarak bilim ve teknolojide ileri gitmişlerdir ancak bunu İslamiyet için söylemek mümkün değildir bu yüzden birbiri ile birebir alakalı kavramlardır. Bir bilim adamı laik yani dinsiz olamayacağı içinde bir teknolojik veya bilimsel bir verinin dinden bağımsız olacağı düşünülemez. Ersin ASLAN

C.29 Bilimin ilimin dini olmaz ama ilimsiz veya bilimsiz din asla olmaz.Laiklik de bunu korumak için vardır.Dini siyasete alet edenler için bir engeldir…ÖZLEM AKIN

C.29 Bir insanın düşünce sisteminde bilimi ilmin içinde konumlandırması gerekir. Laikliğide zararlı din, fert, kurum ve inançlardan korumak için ortaya konulduğunu kabul etmelidir. Dini de doğru yaşadığı takdirde en iyi mümin konumuna geçeceği kitaplarda yazılmıştır. Buda bir insan için vazgeçilmez bir olanaktır. MEDENİ SAKCAK
C.29 İlkeli insan bilim ilim laiklik ve dini doğru yerlere yerleştirmeli ve buna uygun yaşamalıdır. Laikliğin gereklerine uygun yaşamalı ve dinini ilmiyle pekiştirmelidir. Nazif TEPE

C.29.İnsan yapısı gereği bir komplekstir.Bu nedenle de bilim,ilim,laiklik ve dini ilişkilendiremezse yapısına ters düşmüş olur.Buda kişinin realitesini çok alt düzeylere çeker. FIRAT ALTUN

C.29 Din ilim ve bilimi kapsar. İlim bilimden daha geniş kapsamlıdır. Bu yüzden ilim bilimi kapsar. Laiklik ise dinde yanlış, gereksiz, vadesi dolmuş şeylerin dinden çıkartılmasıdır. Böylece dini gerçeği doğru bir şekilde bulmuş oluruz. REYHAN YILMAZ

C.29 Bilim, ilimi gerektirir. İlim olmadan bilimin oluşması, ilerlemesi düşünülemez. İlim ile bilim doğru orantılıdır. İlmin artması bilimin de gelişmesini sağlar. Laiklik; din ile devlet işlerinin birbirinden ayrı düşünülmesidir. Bir taraftan devlet işleri yürütülürken diğer bir taraftan da din işlerinin ayrı görülmesi gerekir. Aksi takdirde devlet uygulamalarda dinden yararlanıp yararlanmama konusunda çelişkiye düşer. Bu da olumsuz sonuçlar doğurur. Turgut KIYICI

C.29 İdeal bir insan,bilimi araştıran,yanlış olan kısımlarını ayıklayandır,ideal insan sürekli kendini geliştiren doğru ilim sahibi olandır,ideal insan dini ve siyasi işleri birbirinden ayırt ederek devlet yönetimini sürdürendir,ideal insan dini ahlak sayesinde diğer bütün olguları birleştirebilendir.FIRAT KADIRHAN

C.29 Bilim sadece nesnel olaylarla ilgilenirken ilim hem nesnel hem de soyut olan doğa ötesi olayları da inceler.Bilim ilmin içindedir.Din ilim ve bilimin ikisini beraber içinde barındırır. BARIŞ SAVAŞ

C.29 Din; ilim bilimi doğa ötesi bilgileri ve insanlığın tüm gereksinimlerini liyakatiyle içeren kitaplar kurallar ve Kuran-ı kerimdeki her şeydir. Laiklik; gereksiz geçersiz din, fert, kurum v.b tarafından toplumu korumak için ortaya konmuş bir uygulamadır.Ercan IŞIK

C.29 İdeal insanın hedeflerinin ortak noktasıdır. Bu ideale ulaşmak için insan birçok yola başvurabilir. Benim idealim için de bilim önemli bir husustur. Çağdaş dünyaya ayak uydurmak için bilimsel çalışmaları takip edip bilimin ışığında hayatı yakalamaya çalışmak gerekir. Bilim ilimin bir parçasını teşkil eder. İlim bence bilgilerin sonsuzluğunu ifade eder. Bilim de ilim denizinde bir damladır. Bilimsel her çalışma ilmi çalışmaları hızlandıracak bir etmendir. Bilim ilimsiz hiçbir şey ifade etmez. Laiklik temelde din ve devlet işlerinin ayrılmasıdır. Laikliği tanımına uygun olarak ele alıp değerlendirmek ideal sistemin önemli bir parçasıdır. Kanımca ne siyaset ne de din iç içe olmamalıdır. Örnek verecek olursak, Osmanlı devletinde başta şeriat ideal sistemin önemli bir parçasıydı. Ta ki dini kendi işlerine alet edenler ortaya çıkana dek. Osmanlıyı ayakta tutan din bir noktadan sonra yanlış kişilerin elinde adeta canlı bir bomba gibi olmuştur. Bu da siyasi çöküşü hızlandırmıştır. Fakat T.C ‘nın kurulmasında kurtuluş savaşındaki iman aşkı önemli rol oynamıştır. Bu da gösteriyor ki din ideal sistem için gerekli bir unsurdur.Ramazan ERGÜN

C.29 İdeal bir insanın düşünce metriksinde; bilim, ilim, laiklik ve din tamamen iç içedir. Bilim, öğretim; ilim, eğitimle alakalıdır. İdeal bir insanda ise bilim ve ilim aynı anda tezahür eder. İlim ve bilim ise dinin içinde yer alır. Dini aşamazsınız. Laiklik toplumu (dini açıdan) korumak için vardır. “dünyası için ( bilim-öğretim), ahretinden (ilim-eğitim) ve ahreti için dünyasından vazgeçen bizden değildir.” Bu önermeyi en iyi açıklayan hadis olduğu görülmektedir.Funda AKDOĞAN

C.29 İlim, bililimi, dini laikliği içine alan geniş bir kavramdır. Bilim olguları, olayları ve süreçleri bir araç, laiklik dinsel hoşgörü, din ise ilahi kurallar bütünüdür. Güzel ahlakı merkez alır. İlimsiz ve bilimsiz bir din düşünülemez. Semra DAĞ

C.29 Laiklik, din ve bilim kavramları ilim içinde hayat bulur. Din ve laiklik birbirinden ayrı düşünülür. Bilim, ilimin sadece nesnel yönüdür. Bilim ve din ise kimi yönleriyle birbirinden ayrı düşünülemez.Seda CEMAL

C.29 Bu kavramlar insan yaşamında olması gereken kavramlardır.ama kişi bunları bir yerlere oturtmasını bilmeli yani bunları birbirine karıştırmamalıdır.insanın düşünce sistemi bilim ile dini alabilmelidir.çünkü insanın düşünce evreni çok geniştir.örneğin 14.yy insan ahlakı bilim ile 20.yy insan ahlak ve bilimi arasında çok fark vardır.ilim bilimden daha geniştir.ilimin konularına ek olarak tasavvuf , ahlak ve buna benzer konuları ilim içinde almaktadır.buna göre insanın düşünce sistemi ilmi alabilecek güçtedir.çünkü insanın zihni hoşgörülüdür.Bilge TÜRKER

C.29 İdeal bir insan düşüncesinden bahsediyorsak bilim ile din arasındaki büyük çelişki kişinin genel olarak bir tercihte bulunmasına neden olur. İlim eğitim içinde var olursa laik olması gerekir. AYTEN YILDIZ

C.29 İlim, bilim ve laiklik dinin sonuçlarıdır diyebiliriz. İdeal bir insanın metriksinde bunlar birbirine sıkı bağlarla bağlıdır. Örneğin, bir araştırma yapılırken dinden de yararlanılmalı; acaba kutsal kitap ne diyor bu konuda? Bence bunun sonucunda sağlam bir araştırma yapılabilir. Laiklik, ilmi çalışmalarda yanlış ve zararları araçları ayıklamaktır. Ayşe ARSLAN

C.29 Din, ilim ile bilimin toplamıdır. İlimsiz veya bilimsiz din yoktur. Ancak insanlar sürekli ilmi bilgilerle eğitip, bilimi ikinci sınıfa atmamalıyız. Yâda sürekli bilimle uğraşıp ilimi bilgilerden soğumamalıyız. Bizim ilim metriksimiz, bilim metriksinden büyük olmalıdır. İnsanları sürekli bilimle eğitirsek vahşileştiririz. Onun için bu iki kavramı dengede tutmalıyız.Zülfü ERYATAN

C.29 İdeal bir insanın düşünce sistemini öncelikle din oluşturur. Yani en geniş küme (evrensel küme) dindir. Daha sonra ilim gelir. Çünkü ilim ahlakı, doğa ötesini hatta bilimi de içine alır. Sonra bilimi ilmin sınırlarına dâhil ederim. Ve laikliğe gelince; dini yaşayan bir insan için laiklik hiçbir sorun teşkil etmez. Yeter ki insanlar dinlerini en geniş şekilde yaşama isteği duyarak yaşamayı bilsin. Kişi dini hissederek yaşamayı bildikten sonra hiçbir güç bu duyguyu yaşamasına engel teşkil edemez.Mehmet Nuri EŞİN

C.29 Bilim, ilim, laiklik ve din bir bütün olursa anlam kazanır. İslam bilimle ve ilime çok önem verir. Hatta bu kadar önem veren başka bir din daha yoktur. Süheyla BÜRÇÜN

C.29 Bilim nesnel bilgilere dayalı en kapsamlı kavramlardan biridir. İlim ise bilimin konularına ek olarak ahlakı,doğa ötesi,beşeri bilimleri,tasavvufu içine alan bir kavramdır. İlim bilime göre daha geniştir o zaman. Din ilmi ve bilimi içine alan bir kavramdır. Bu nedenle oldukça geniştir. Laiklik ise dinin içinde yer alır. Zaten bu dört kavram birbiriyle ilişki halindedir. Bilim ve ilmi olmayan bir din düşünemeyiz. Laiklik ise geçersiz,zararlı bir takım kuralları bazı şeylerden korumak amacıyla ortaya konmuş bir uygulamadır. Burada ayrıca önemli olan bir nokta ise bilimi ilmin içine konumlandırmamız gerekiyor. Din ise bilimi ve ilmi kendi içine alıyor, laiklik bir şekilde dini koruyucu bir önlem olarak görebiliriz.Oktay BARAN

C.29 Düşünce sisteminde bilimi ilimin metriksine almak gerekir. Dinin kurallarına uyulmalı siyaset dine, din de siyasete karıştırılmamalıdır. Dinin kurallarına uyan, ilimi öğrenmeye çalışan bilimle uğraşan, siyaseti bunlardan ayrı tutan insanlık için faydalı olmaya çalışan, güzel ahlaklı olmak ve bu tür ahlaka sahip bireyler yetiştirmek düşünce metriksinde bulunmalıdır.İdris ÇELİK

C.29 Bugün insanımızın düşünce sisteminde çağdan aydın dediğimiz kesim dışında bilim ile ilim kavramı arasında pek fark görmüyorum. Ben dahi bu farkı yeni ders notundan öğrendim yani düşünce sistemi içerisinde ilim kavramı mı bilim içine alacak yoksa bilim mi ilim kavramı içine alacak? İki kavrama baktığımızda laiklik ve dini ne kadar da tartışıyoruz. Başka bu iki kavramı bu kadar tartışan ülke olduğuna inanmak zor geliyor. Laiklik demek dinsizlik demek değildir. Sadece devletin dini olamaz halkın dini olur. Bazı çevreler kendilerine nema sağlamak için bu iki kavramı sürekli olarak gündemde tutmaya gayret ederler. Oysa dinini kişi istediği şekilde yaşıyorsa başkalardan baskı görmüyorsa bundan daha güzel bir durum var mı? Bu gün Türkiye’ de sinagog da var kilise de, bu sebeple Türkiye’de dini hoşgörünün olduğunun kanıtı ve laikliğin bir gereğidir. Şahabettin BALCI

C.29 İdeal bir insan düşüncesinde din, ilim ve bilimi bünyesinde barındıran ilahi kurallar bütündür. İlim ve bilim insanın dünyayı tanıma varlığı anlama aracıdır. İlimsiz ve bilimsiz din düşünülemez, bilim ve ilminde dini olmaz. Laiklik ise dini yasaklamaz sadece devlet işlerinin yürütülüşünde kabul etmez. Medeni BAYAR

C29:İnsanoğlu yeryüzünü en akılı ve ideal varlığıdır insanın düşüncesinin çağdaş düşünce ile bağdaşması için bin düşünüp bir söylemesi gerekir. İnsanın düşüncelerini nesnel olması ve bilimle uyuşması için Kuran-ı kerim, Tevrat, Zebur ve İncili okuyup ve ona göre davranılması gerekir ki bilimle uyuşsun çünkü insan ve kainatla ilgili olan her şey bu kitaplarda geçmektedir.

RIDVAN OKUŞ

C.29 Bilim ilimin metriksindedir. Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması laikliği oluşturur. İlim bir nevi tasavvufi yani dini konuları da içine alır. Bilimde nesnellik ön planda olduğundan din konusuna yer verilmez. Çükü din maneviyata seslenir yani özelliğe yakındır. Sevil DOĞAN

C.29 Dini laiklik adı veren sistemle ilimden-bilimden ayırmamak gerek. Dinin ilme bilme katkısı büyüktür. Dini kuralların ahlak duyguların söz konusu olmadığı bir bilim insanlığa zarar verecek sonuçların çıkması kaçınılmazdır.Hicret OKAN

C.29 İdeal bir insanın düşüncesinde bilim ve ilim olmalı ama laiklik bence olamaz. Çünkü insanın yapmış olduğu çalışmaları yaparken hudutları bilmesi gerekir. Laiklik sınırsızlığı temel almaktadır. Bu olunca da hiç de etik davranışlar ve ürünler elde edilemez. İbrahim AKKOYUN

C.29 Asıl olan bilimi ilimin içine doğru konumlamaktır.Bu mantıktan hareketle bu gün insanlarını vahşileştiren eğitim ve öğretim yerine daha insani ve ahlaki eğitim ve öğretime yer verilmelidir. Hakan ALTUN

C.29 Din, ilim ile bilimin toplamıdır. İlimsiz veya bilimsiz din yoktur. Ancak insanlar sürekli ilmi bilgilerle eğitip, bilimi ikinci sınıfa atmamalıyız. Yâda sürekli bilimle uğraşıp ilimi bilgilerden soğumamalıyız. Bizim ilim metriksimiz, bilim metriksinden büyük olmalıdır. İnsanları sürekli bilimle eğitirsek vahşileştiririz. Onun için bu iki kavramı dengede tutmalıyız.Adnan YILMAZ

C.29 İdeal insanın düşünce sisteminde bilim, ilim, laiklik ve din verilere dayalı gen biliminin metriksi içindeki doğal eğitim ve öğretimdir. Bunun yerine bilim, ilim, din sentezinden doğa ahlaki ve insancıl bir eğitim öğretim sistemi daha faydalı olacaktır. KEVSER SÖYLER

C.29 Bilim, ilimin metriksindedir. İlim, dinin metriksindedir. Lâiklik ise dinle ilgili ortaya konmuş bir uygulamadır. Idban KUDAY

C.29 İdeal bir insanın geniş düşünmesi gerekir, doğru yanlışı ayırması gerekir. Dini,bilimi,laikliği bunların birbirleriyle olan ilişkileri doğru değerlendirip buna uygun kendine bir yaşam çizgisi belirlemeli ve insanlara olan ilişkileri de buna göre değerlendirmesi gerekir. ŞÜKRÜ NAS

C.29 Bilim ilmin içinde bir yerdir. Belki ilim öğrenebildiklerimizin veya öğrenebileceklerimizin tamamıdır. Bilim ise şu ana kadar bulunmuş olan belli olan şeylerdir. Laiklik ise din işleri ile devlet işlerinin birbirinden ayrılmasıdır. Olması gerekende budur. Herkes devlete olan sorumluluğunu görevini yerine getirsin. Sonrasında dinini yaşamada özgür olsun. Yasin Murat KAHRAMAN

C.29 Laiklik getirilmezden önce dini siyasete, ilme alet ederek topluma zarar vermeye çalışanların geçmişte acı tecrübeleri olduğundan var olması gereken bir kuraldır. Bilimi ilmin içinde gerektiği gibi konumlandırırsak ve ilmi dinden ayırmadan beraber yürütürsek o zaman ilerleme kaydetmiş oluruz. Dini kuşun bir kanadına benzetirsek diğer kanadı da ilimdir. Kuş tek kanadıyla uçamaz. Yusuf AKIL

C.29 İlim metriksi bilim metriksine göre daha kapsamlıdır. Bilimi ilim metriksinin içine yerleştirmek zorundayız. İlimi bilim içine sığdırmaya çalışırsak hata etmiş oluruz. Öte yandan laiklik dünyevidir din uhrevidir laiklikten taviz verilebilir ama dinden taviz verilemez onun için laiklik din metriksinin içinde barındırılmalı. Laiklik insanların dinlerini yaşamayı garantiler ama maalesef ülkemiz daha bu olgunluğa erişememiş bir laik sistemi var. ŞAHİN KARAN

C.29: İdeal bir insan bilimi ilimde gerçekleştirmelidir. Bilimi, ilimi, laikliği de din çerçevesi ile oluşturmalıdır. Mehmet GENÇ

C.29 Bilim, doğadaki pozitif öncelikli (nesne) bilgilere dayalı en kapsamlı kavramdır. Öğretim kavramı ile ilişkidir. İlim, bilme ilave olarak ahlakı, doğa ötesi ve tasavvufu içeren ve eğitim kavramı ile ilişkili bir kavramdır. Bilim, ilmin metriksindedir. Yani, ilim bilime göre daha geniş bir kavramdır. Din ise, ilmi, bilimi, doğa ötesi bilgileri, insanlığın tüm gereksinimlerini, Allahu Teâlâ tarafından gönderilen kitapları, peygamberlerin örnek hayatlarıyla davet ettikleri kuralları, sistemleri ve Kuran-ı Kerim’deki her şeyi içeren en geniş kavramdır. İlim, bilim ve devlet işlerini bozulmuş dinlerinden uzak tutmaya çalışanlar laiklik kavramını ortaya atarak dinin ilim ve bilimle bağlantısını kesmeye çalışmışlardır. Ama bu özellikle İslam dini için çok yersiz bir davranıştır. Çünkü İslam dini bilm ve ilim gerçekleriyle sıkı sıkıya kenetlidir. Fen adamları, İslam kitaplarını okuyunca, Kuran-ı Kerim’in, her tecribeyi, her yeni buluşu, olduğu gibi haber vermiş olduğunu görerek, hayran kalmaktadırlar. Din, yaratıcıyı tanımak ve insanlara ona yaklaştırmak için kendine mahsus akla hitap eden semboller kullanır. Tabii ilimler ise, bu kudretin tanınması için ölçü ve formüllerden faydalanır. Hâlbuki bu iki yolu birleştirecek olursak, asıl o zaman bu yaratıcının ne büyük bir kudret sahibi olduğu meydana çıkar ve dinin Allah’ı ile tabii ilimlerin bu kudretin ancak küçücük bir kısmında yaptığı araştırma, ölçme ve formüller, O’nun zatını ve büyüklüğünü meydana koyar. Din ile tabii ilimleri karşılaştıracak olursak, hiçbir yerinde bunların birbirinden aykırı bir bilgi vermediğini görürüz. Gerek din, gerek tabii ilimleri, bir muazzam yaratıcı olmadan bu dünyanın kurulamayacağını kabul ederler. Tabii ilimlerin bulduğu bütün yenilikler, bu muazzam yaratıcını varlığı ve büyüklüğü hakkında birer vesikadır. Din ile tabii ilimler arasında hiçbir fark yoktur. Bazılarını sandığı gibi, tabii ilimlerin tuttuğu yol ayrı değildir. Bu gün ne yazık ki, bazı insanlar, tabii ilimlerin artık din ile hiçbir ilgisi kalmadığını sanırlar. Hâlbuki bu çok yanlıştır. Tabii ilimler, bilakis dini inanç ve düşünceleri takviye ederler. Gülşen ÇELEBİOĞLU

C.29 Doğada bir çok şey birbirinin tamamlayıcısıdır. Tıpkı ilim ve bilim gibi sonuçta ilimde bilimde insan için vardır. Bir oluşlum varsa eğer bizde içerisindeysek kurallarla uymak zorundayız. Benim içerisinde olduğum rejimde laiklik varsa öpüp alnıma götürebilmeliyim. Gerçi laiklik gerçek tanımında olduğu gibi kullanılsaydı daha iyi olurdu. Zeynel PEKEDİS

C.29 Bilimin içine dini koyarsak ilimi elde etmiş oluruz.AYŞE ÇATAK

C.29 Bilim ve ilim akıllı insanların uğraşısıdır. Maddi dünya da belli bir noktaya gelmek için insanoğlunun ürettiği tüm teknolojik aletler bilimin bir ürünüdür. Ancak insanlar bunu sadece insanlık yararına kullanmalıdır. Bazı İslam ülkelerinde teknolojinin kimi ürünleri günah deyip yasaklanmaktadır. Bu durum laikliğin olmaması ya da yanlış yorumlanmasından kaynaklanmaktadır. İnsanların laikliği doğru konumlandırabilmesi için ise doğru bir dini eğitim alması gerekir. Velat SAYUR

C.29 İlim bilimi kapsamakta, din ikisini kapsamakta, laiklikle dinin kapsamında ilin ve bilimden ayrı bir konudur.Leyla TOPÇU

C.29 Bilim sadece nesnel olaylarla ilgilenirken ilim hem nesnel hem de soyut olan doğa ötesi olayları da inceler.Bilim ilmin içindedir.Din ilim ve bilimin ikisini beraber içinde barındırır. M Nuri KORKMAZ

C.29 İlim, bililimi, dini laikliği içine alan geniş bir kavramdır. Bilim olguları, olayları ve süreçleri tanımak için bir araç, laiklik dinsel hoşgörü, din ise ilahi kurallar bütünüdür. Güzel ahlakı merkez alır. İlimsiz ve bilimsiz bir din düşünülemez. İbrahim AYDIN

C.29 Bana göre ideal bir insanın düşünce sisteminde, bilimi, ilimi, dini ve laikliği bir arada konumlandırmak çoğu zaman sorun teşkil edebilir. Çünkü bu kavramlardan bazıları, özellikle din ile laikliği birbirine karşıt olarak görüyorum. Bu kavramların tümünde de kırmızı çizgiler vardır, ve bunları çatışmasız bir konuma yerleştirmek pek zor olsa gerek. Öyle bir konumlandırmayı yapacak donanıma sahip değilim. Salih Sosyal

C.29 Bilim, ilmin tekelindedir, ilim olmazsa bilim olmaz. Aynı oranda olmasa da ilimin bilime ihtiyacı vardır.

Laiklik din ve vicdan özgürlüğüdür. İnsanlar özgürce dinlerini yaşayabilmelidirler. Laik insan yoktur. Laik devlet vardır, insanlar laikleşemez. Abdullah SEYAR

C.29 İnsanların laikleşmesi diye bir şey olmaz ancak, devlet ve devlet kurumları laik olabilir. Çünkü insan bir yaratıcısının olduğunu düşünür ve o yaratıcıyı arar ve ona iman eder. Bu yüzden laik olamaz. Bilim ilim içinde yer alır. Çünkü bilimi bilim yapan ilimdir. Bilimle ilmin çatışması diye bir şey olamaz. Bugün bazı âlimler ve bilim adamları Kur’an-ı kerimi kendilerine rehber edinmişlerdir. Halil KURTAY