Tornado Kasırgası Ve Hortumlarının Analizi 45dk

      Birçok insan tornadaları belli bir uzaklıktan takip eder ve izler.Bir film yapımcısı ve bilim adamı ilk kez tornadonun yolunu keserek içine giriyorlar.amaç hortum bilimini ileri götürmek ve tornadonun içine girerek görüntüyü alıp reklam şirketlerine satmaktır.

      Şahn bir film yapımcısıdır ve yedi yıla yakın bir süredir doğanın öfkesini kameraya alıyor.İhtiyacı olan çekim için tornadonun içine girip görüntüyü alması gerekiyor.Şahn bir sürü aksaklıktan sonra kendi arabasını yapmaya karar verdi.Ford kamyonu parçaladı, dış yüzeyini kurşun geçirmez 3.5 ton çelik ile kaynak yaptı.Arabaya tiya adını verdi.400 beygir dizel motor gücüne sahip ,aracın kalbinde ise fırtınaları gözlemek için üst teknolojiye sahip gerçek zamanlı meteoroloji radarı var.Arka tarafta da veri kayıt cihazı var.Bu cihaz rüzgarın hızını, hava basıncını ve hava sıcaklığını hesaplıyor.Tiya’yı los angelastan kansasın heys kasabasına götürmeleri gerekiyor; çünkü tornadoların çıkış noktası burasıdır.

       Tornado geçiti hava kütlelerinin birbiriyle çarpıştığı arena meydanı gibidir.Serin kuru hava sıcak nemli hava ile çarpışıyor ve karalsız dönen bir silindir meydana getiriyor.Şartlar uygunsa tornado dikey haraket ediyor ve yerde dönen bulut duvarı gibi görünüyor.Yaşanan bütün yıkım olayları bu noktada oluyor.

       Şahn’ın gitmek istediği nokta çok teklikeli olduğu için bilim adamı ile çalışmaya harar veriyor.Meteorolog doktor Caş 10 yıldan beri tornadoları izliyor.dopler  radarı fırtınanın içine bakabilir ve yönünü tahmin edebilir.Tepede ki uydu alıcısı ile internete bağlanabilir ve o an ki canlı meteoroloji olaylarını alabiliyor.Cunş 1998 yılında en hızlı tornadoyu kaydetti.

        Yüksek yağışlı tornado çok tehlikeli ve bu tornadolar insanları arabalarında öldrür.Onlar normal bir fırtına olduğuna aldanırlar ama aslında öldürücü bir hortumdur.İki eş zamanlı tornado aynı fırtınadan nasıl olur da iki farklı tornado yaratıyor.Eğer ki tornadonun hızını kaydedebilirler ise insanlar ne zaman neye hazırlklı olabileceklerini öğrenirler.

         Tiya tornadoya yaklaştıkça rüzgar hızını artırıyor.tiya tornadonun içine girmeyi başarıyor.Etrafta teneke, variller ve tuhaf şeyler uçuşuyor.Rüzgarın hızı 220 km/h olarak ölçülüyor, kaybolmaya yakın da 20m/srı olarak ölçülüyor.

         İlk defa sadece radarlarla değil tiyanın üzerinde ki aletlerle de tornadonun yolunu kesmeyi başardılar.tornadanın ilk başından sonuna kadar çekimini yaptılar.Elde edilen bilgiler şöyledir.223 km/h en yüksek hız.En hızlı rüzgar ise 15m yukarıdan esen rüzgarın %80 hızına ulaşmaktadır.bu sayede yerde ki tornado hızını hesaplayabilecekler eskiden bunu yapamıyorlardı. 

Rüzgâr, havanın yer değiştirmesi ile oluşan doğal bir olaydır. Büyüklüğü, oluşma şekli ve yıkıcılığına göre farklı isimlerle anılır. Rüzgârın yıkıcılığı en fazla olanı fırtına, kasırga ve hortum denen hava olaylarıdır. Genelde bu hava olayları okyanuslarda veya okyanusa kıyısı bulunan karalarda görülür. Zırhlı araçlarla kasırganın içine doğru gidip veri elde edebiliyorlar.

            Kasırga, çok geniş bir alanı etkiler ve çok uzun sürer. Kasırgaların önceden tespit edilmesi mümkündür. Fakat bazı kasırgalar aniden ortaya çıkabilir. Erken uyarı, sağlam yapı malzemesi ve sığınaklar insanları kasırgaların yaratacağı tahribatlardan koruyucu etki yaratır. Tornadoları görüntülemeye çalışan insanlar tornadoların geçiş yönüne doğru ilerlemeleri gerekiyor.

            Hortumlar, fırtına esnasında görülen, aniden oluşan ve kısmi bölgeleri etkileyen afetlerdir. Hortumların önceden tespit edilmesi mümkün değildir. Hortumların etrafa savurduğu parçalar şimdiye kadar birçok can almıştır. Zırhlı araçlarla tornado kasırgasının içinden görüntü almaya çalışıyorlar.

            Erken uyarı, sağlam yapılar, sığınaklar vb. tedbirler rüzgârın etkisini en aza indirmenin en geçerli yöntemleridir. Özel olarak tasarlanan araçlar tornado kasırgalarının içine kadar girip veri ve görüntü elde etmeye çalışıyorlar.

 

           Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntısında Vardır:

          1:Tornado nedir?

           2:En hızlı tornado ne zaman kaydedildi?

           3:Tornadoların çıkış noktası neresidir?

           4:Tiya nedir ve yapılış amacı nedir?

           5:Coş’un  doplerinin eksik noktaları nelerdir?

           6:Rüzgarın hızı tornadonun çıkış noktasında kaç km/h tir?

           7:Yüksek yağışlı tornadolar neden çok tehlikelidir?

           8:Aynı fırtına nasıl olur da iki farklı tornada yaratabiliyor?

           9:Tornadoların hızları çözümlemek insanlara nasıl bir fayda sağlar?

          10:İnsansız bir araçla tornadonun yolu kesmek mümkün müdür?

11.Kasırga nedir?

12.Hotum nedir?

13Tornado Görüntü Avcıları nedir?

14.Tornadonun İçine Yolculuk nedir?

15.Kasırgalar önceden nasıl tespit edilir?

16.Tornado İzleme Araçları Nasıl Çalışır?

 

                      FATMA TUNÇ FEN  BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 4. SINIF