Muhteşem Makine-İnsan Vücudu

İnsan ikiyüzaltı kemik,altıyüzelli kas,yaşam boyu(70 yaş) üç trilyon kez atan kalp,her nefesi binbeşyüz metre taşıyan solunum,milyarlarca hücre ve bunlarla beraber eşsiz bir denge ile çalışan genetik kodlar bulunur.İnsan vücudu mükemmel bir mekanizmadır.

Teknoloji ile beyinin düşünüşünü,kalbin atışını ve bir hayatın başlamasını görebiliyoruz.İnanılmaz insan vücudunun potansiyelini keşfediyoruz.

İnsan adı verilen güzellik,bir sperm ve yumurta hücresinin birleşimi ile gözle görülemeyecek kadar küçük bir yapıdan oluşur.Bir mühendisin, biribirinden farklı ama birbiriyle uyum içinde durabilen bir makine yaratması olarak tarif edersek, yanlış bir söylem olmayacaktır.

Dünya’da saniyenin çeyreğinde yeni bir insan yaşam yolculuğuna başşıyor.Bu yolculuğu anlamak için en baştan başlamalıyız.

Kavram kümesinde , bagzı insanlar için mucizeler; imkansızdır.Ama buğünün bilimi imkansızı gerçekleştirebiliyor.

Onbir yıldır çocoğu olmayan bir çift,bir terslik olduğunu düşünüp,doktora başvururlar.Doktor,mucize dağıtmadığını ama,”Her hafta tüp bebek tedavisi ile her hafta bir bebek doguyor.”

Tüp bebek,insan vücudunun dışında yapılmasına rağmen doğal bir uygulamadır.Vucutda gerçekleşen döllenme labaratuar ortamında gerçekleştirilecektir.

Kadına,yumartalamasını artdırmak,hızlandırmak ve sağlam yumurta hücreleri oluşmasını sağlamak için , bir dizi hormon tedavisi yapılmaktadır.Bir süre sonra , hormon tedavisi ile yumurtalar hazır hale gelmektedir.

Kadın,ameliyathaneye alınıyor.Burada bir çeşit enjektör yardımı ile kadında oluşan 27 adet yumurta alınıyor ve labaratuar ortamında güven altına alınıyor.Erkegin , spermleri alınıyor.Erkekden ve kadından alınan üreme hücreleri,sağlıklı olanları ayırt ediliyor.Spermin sağlıklı olduğunu mikroskop incelmesinde gözlenen hareket becerisine göre saptanıyor.Kadında sağlıklı yumurta hücresi sayısı 13 olarak belirleniyor.

Labaratuar ortamında, kadının herhangi bir sağlıklı yumurta hücresi alınıyor ve erkekden alınan rastgele bir sperm hücresi , yumurtaya enjekte ediliyor ve bu geri kalan bütün yumurta hücrelerine tekrarlanıyor.Bu aşamadan sonra kritik döneme giriliyor.Çünkü; spermin yumurtayı sağlıklı bir şekilde döllemesi gerekmektedir.Eger , başarışı olunursa bir insanın oluşumunun ilk mucizesi gerçekleşmiş olcaktır.

Erkek ve kadından alınan üreme hücrelerinde, 23 erkekde – 23 kadında kromozon bulunur ve bunlar döllenme ile bir insanın toplam kromozon sayısı yani, 46 kromozonlu bir yapıyı oluştururlar.Bu oluşan karmaşık yapı , yeni oluşacak canlının bütün biligilerini( boy uzunluğu,saç rengi vb) bilgilerini barındırır.Bu oluşan yeni canlının ilk var olma anı diyebiliriz.

İnsan genom projesi ile biyolojide bir devrim olmuştur.27 milyon parçalık bir puzzle ın çözülmeye başlamıştır.Bilim adamların işi cok zordur, 4 harf ve yaklaşık 3 milyon kelimeden oluşan bir kitapı anlamak,yorumlamak ve çözmek gerekmektedir.Ama bu proje gerçekleştirildiğinde , yaşlanmanın bile önüne geçilebilicegini öne sürmektedir.

Kadından alınan 13 yumurta başarılı bir şekilde döllendi.Döllenmiş yumurta hızlı bir mitoza başladı.Bu sayede DNA kodlarını çoğaltmaktadır.Mitoz beş gün takip ediliyor.Sonunda blastozit denilen hücre kümeleri meydana geliyor.Bu oluşan blastozitlerden biri ailenin çocuğu olabilir.

Blaztositlerde emriyonik kök hücreler bulunur.Bu kök hücreler başkalaşım geçirerek insanı oluşturan diğer hücre tipleri dönüşürler.(kan,sinir,kas,kemik vb)Kök hücreler bulundukları ortama göre başkalaşım geçirirler.Yani aynı ortamda bulunan kök hücreler, aynı tip hücre tiplerine dönüşürler.Bu yüzden başkalaşım geçirip , çeşitli hücre tiplerine dönüşmelerinde bulundukları ortam cok önemlidir.Kök hücrelerinde ilk başkalaşım geçiren hücre kalp kası hücresi yani dolaşım sistemi sistemi hücreleridir.Eger erişkin bir insanda, blastozit döneminden bu yana taşıdığı kök hücreler bulunursa, insanların yakalanacağı ölümcül hastalıklara ve organ ve uzuv kayıplarında ölümlerin öüne gecilebiliecegi düşünülüyor.Örnegin, böbrek yetmezliği olan bir insan uyumlu bir böbrek bulamaz ise ölücek , eger kök hücreleri bilinir ise hasta hayatını kaybetmeden ona yeni bir böbrek oluşturmak kolay olucak.Bu örnek belki günümüz dünyasında mümkün değil ama ilerleyen zamanlarda bu ve bunun gibi yeni tedavi yöntemleri geliştirilebileceği ve uygulanabilicegi ortamlar oluşacaktır.

Kadından alınan 27 yumurtadan , 13 ü sağlıklı idi ve döllenen 13 yumurtadan 5 tane erişkin blastosit meydana geldi.Bu 5 tane blastozit artık kadının rahmine enjekte etmeye hazır.(Oluşan blastozitlerden sayısı hastanın isteğine bağlı olarak , rahime enjekte ediliyor.Ne kadar cok blastozit enjekte edilirse o kadar sans fazla , ama lakin! Hepsininde tutma olasılığı bulunmakta .Bu yüzden kadının isteğine bırakılmakta.) Enjekte edilen blastozitlerin kadının rahmine tutunması lazım , eger tutunursa kadın hamile kalacaktır.

10 gün sonra kadına hamilelik testi yapılır.Sonuç pozitif ise operasyon başarılı olmuştur.Bu aşamadan sonra emriyo-fetüs-bebek dönüşümü gerçekleşecek ve yeni bir insan yaşamı başlayacaktır.

Rahimde gelişim sürecinde ilk oluşan sitem dolaşım sitemidir.Embriyo 27 gün sonra kalp atışı başlamaktadır.Bundan sonra hayatının sonuna dek hiç durmadan devam edecek bir olay .

Bir insan ömrü boyunca(ort 70 yıl) ortalama 3 trilyon kez kalp atışı meydana gelir.Kalp atışlarını beyin kontrol eder.Yüksek kondisyon harcama gerektirdiği durumlarda veya korkma,aşık olma vb durumlarda beyin kalpe mesaj(impuls) göndererek kalp atış sayısı ve ritmini düzenler.

Beyin ve vücut koordineli çalışır.Bir sporcu vücudunu geliştirirken , aynı zamanda beyin fonksiyon işlevlerini de geliştirir. Örneğin, bir basketbolcu devamlı sahada efor sarf etmektedir, oyun sırasında hızlı düşünme ve karar vermesi, top sürerken arkadaşlarını gözlemlemesi gerekmektedir. Yani aynı anda birçok fonksiyonu yerine getirmektedir.Vücudunun maç boyunca zinde kalması için devamlı antrenman yapmaktadır.Bilim adamlarının araştırması ile bir basketbolcu antremin yaparken , yalnızca vücudunu geliştirmekle kalmayıp aynı anda beyin fonksiyonlarının hızlı çalışmasını ve çabuk karar verme, algılama gibi hayati önem taşıyan fonksiyonlarını da aynı anda geliştirmektedir.

İnsan beyni vücudun %2 si iken , oksijenin %20 sini kullanır.İki yarım küresinde yaklaşık 100 trilyon sinir hücresi(nöron) bulunmaktadır.Nöronlar omurilik yoluyla bütün vücudu sarmışlardır.Dışarıdan veya içeriden gelen tepkileri direk beyine iletmektedir.

Tümör hastası olan bir insan çok çabuk vücutsal faaliyetlerini kaybedebilir ve hayatını kaybedebilir.Tümör tedavisi cok zor ve riskli bir ameliyattır.Tedavide tümörün yeri çok önemlidir.Yanlış yere yapılan müdahale büyük ve önlemez sonuçlar doğurabilir.

Beyninin kontrol merkezi ve konuşma merkezi yakınında tümör bulunan bir hasta önce MR ı çekilir. MR da tümörün kapladığı alan ve hangi fonksiyona zarar verdiğini saptamak cok önemlidir.MR sonuçlarından hastanın beyninin 3 boyutlu haritası çıkarılır.Bu harita sayesinde doktor ameliyat esnasında hiçbir sürprize mahal vermemek istemektedir.Ameliyattan önce hastayı tanır, hem 3 boyutlu harita ile anatomik, hem de çeşitli testler ile psikolojik olarak tanır.Tümör konuşma merkezi yakınında olduğundan , hasta ameliyatın geiş bir kısmında uyanık kalmak zorundadır. Böylece doktor ani gelişebilecek olumsuz durumlara karşı tedbir almaktadır.

Ameliyat öncesi doktor birkaç defa 3 boyutlu harita üstünde alıştırma yaparak , beyinin iç yapısını tam olarak kavramaktadır.

İnsan vücudu ne kadar karmaşık olursa olsun, insanlık hep onu çözmeye uğraşmıştır.Varlığını, ilk yaratıldığı günden beri araştıran insan,hiçbir zaman bu gayesinden vazgeçmeyecektir.Bu bütün ugraşlarıda insanlığa yeni ufaklar açacaktır..

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1.İnsan vücudunu bir şeye benzetmek gerekirse neye benzetirdiniz?

2.Biyoloji açısından sizce teknolojinin yararları nelerdir?

3.İnsan temelde nelerden oluşur?

4.Sizin kavram kümenizde ,“İMKANSIZ” kelimesinin nasıl bir karşılığı bulunmaktadır?

5.Bilim ve teknoloji sizce imkansızı başarabilirimi?

6.Tüp Bebek tedavisi hakkında bilgi veriniz.

7.İnsan Genom projesi nedir?

8.Kromozon nedir? İnsanda kaç kromozom bulunur?

9.Blastozit nedir?

10.Kök Hücre nedir?Kök hücre ile gelecekte neler yapılabilir?

11.Kök hücrelerin başkalaşımı ile ortam arasındaki ilişki nedir?

12.Rahime enjekte edilen blastositlerin sayısının fazla olmasının avantajları ve dezavantajları nelerdir?

13.Embriyo da ilk hangi sistem oluşur?

14.Kalp ile Beyin arasında nasıl bir ilişki vardır?

15.Vucut gelişimi ile Beyin fonksiyonları arasında nasıl bir ilişki vardır?

16.Timör hastalığı nedir?

17.Timör tedavisinde MR ın önemi nedir?

18.Timör tedavisinde tümörün yerinin tam olarak bilinmesi neden önemlidir?

CELAL UÇAR FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ (İ.Ö) A-4 9010054021