ÇİN SEDDİ 46 DAKİKA

Çin Seddi’nin hikâyesi Pekin’de başlıyor. O dönemde Çin imparatorluğunun yaşadığı yer yasak şehir idi. Çünkü burası dünyanın merkezi kabul ediliyordu. İmparator da buradan cennetin altındaki her şeyi yönetiyor ve törenlerle sarayın önünde toplanan yüzlerce insan, hükümdarlarına saygılarını sunuyordu. Çinliler için törensiz bir devlet, bıçaksız bir sapana benzerdi.

O dönemlerde Çin tüm yabancı insanlara barbar gözüyle bakıyordu. Yabancılarla diplomatik ve ticari ilişkilerin tamamen gereksiz olduğu düşünülüyordu. “ Orta Krallık kendi kendine yeter “ düşüncesi hâkimdi.

O dönemde Moğol Hükümdarı olan Altan Han’ın halkı hâlâ bozkır göçebeliğinin geleneksel çadırlarında yaşamaktaydı. Göçebeleri uzun kış dönemlerinde kurtarabilecek tek şey, sınırsız pirince ve tahıla sahip komşuları Çinle ticaret yapmaktı. Bunun için Moğol göçebelerinden bir heyet, Çin imparatoruna değerli hediyeler sunup Altan Han’ın ticari ilişki talebini iletti. Moğollarla eşit şartlarda ticaret yapma düşüncesi akla bile getirilemezdi ve imparatorluğa böyle bir talep sunmak bile hakaret sayılırdı. Bunun üzerine Moğol atlıları imparatorluğun kuzey sınırlarına saldırdılar. İmparator savunmaya daha uygun olduklarını ileri sürüp generale sınır garnizonlarını güçlendirme ve baş şehri uzun bir duvarla güven altına alma görevini verdi. Batıda en son ileri karakol mevki kapısı Cihanyunga kalesinin inşasıyla Çin’in kuzey batısındaki giriş tamamen kapatıldı.

Mart 1549’da Moğol orduları hasar vermelerine rağmen bu duvarı geçemedi. Moğol orduları dağların unutulmuş bir köşesinde ve küçük birliklerle savunulan geçitten Pekin’in kenar mahallelerini yakıp yıkarak Çinlilerin tören yaptıkları yere ulaştı. İmparatora savaş tutsaklarından biriyle tekrardan kuzey kıyılarda ticaret merkezleri kurulması talebini ileten Altan Han, daha sonra adamlarını geri çekti. Birkaç ay sonrada Çinliler kuzey kalelerin bazılarına ticaret noktaları açtı. Ama ertesi yıl pazarlar kapatıldı. İşte bu yıl Çin’in ve dünyanın gördüğü savunma yapısını inşasının başladığı yıl oldu.

Pekin’in kuzeyine doğru küçük kıvrımlarla ilerleyen, dağ zirvelerinin doğal çizgisini takip eden, en derin boğazlara dalmadan önce nefes kesici yüksekliklere ulaşan dünyanın en büyük savunma hattını inşa etmek 100 yıl sürdü. Duvarın inşasında önemli olan kalite, başarı ve hızdı.

Duvarı tamamlanmasıyla finansal ve ruhani çöküşe giren Ming Hanedanlığı iki tehdit unsuru ile yani; köylü asiler ordusu ve Mançu ordusuyla mücadele içine girmişti. İmparator ölmüştü. Asilerin lideri yasak şehrin kontrolünü ele geçirmişti. Ming Hanedanlığının generali ise isyankârlara katılmayı red ediyor ve hanedanlığı kurtarma düşüncesinde idi. Bunun üzerine asilerin lideri generalin babasını esir almıştı ve generalden bağlılık yemini istiyordu. 27 Mayıs 1644’te Ming Hanedanlığının generali kalenin kapısını işgalci Mançu ordularına açtı. Generale göre, ejderha tahtında bir köylünün oturmasındansa imparatorluğu Mançu’nun yönetmesi daha iyiydi. Mançu orduları isyankârları yasak şehirden çıkarıp Orta Krallığı yönetecek yeni bir hanedanlık kurdular.

Yüzyıllar sonra Avrupa’dan Çin’in görünür ve görünmez duvarları zamanla çöktü. Çin Seddi Orta Krallığı düşmanlardan koruyamadı. Bazıları duvarı kaba kuvvetle aştı. Bazıları açık yollar bulup aştı. Yine de duvar Çin’in ulusal simgesinin bir gücü.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarına Vardır.

1- Çin Seddi hangi krallığı korumak için ve nerede inşa edilmiştir?

2- Çin Seddi kaçıncı yüzyılda inşa edilmiştir?

3- Çin Seddi’nin inşasında önemli olan unsurları nelerdi ve işçilerin çoğu kimlerden oluşuyordu?

4- Çinliler yabancı insanlara karşı ne gözüyle bakıyordu?

5- Çinlilerin geleneksel olarak zafer törenleri yaptıkları yerin adı nedir?

6- Cengiz Han’dan sonra surları olan yerleşik şehri kuran ama halkı göçebe hayatı yaşayan ilk Moğol lideri kimdir?

7- Altan Han gönderdiği Moğol elçileriyle Çin imparatorundan ne talep etmiştir?

8- Baş şehrin savunma güçleri kumandanı olarak kim atanmıştır ve görevi nedir?

9- Garnizon kaleleri ne amaçla inşa edilmiştir ve bugün ne amaçla kullanılmaktadır?

10- Çinlilerin nerelerde ticaret noktaları açtı, açılan bu pazarlar kaç yıl açık kaldı?

11- Asilerin lideri kimi esir almıştır ve Ming Hanedanlığı generalinden ne tür bir bağlılık istemiştir?

12- Çin imparatoru Moğolların yaptığı baskına karşı ticari ilişki kurma ya da silahlı mücadeleyi kabul etmeyipte neden savunma kararı almıştır?

13- 27 Mayıs 1644’te Ming Hanedanlığının generali, hanedanlığın kale kapısını neden Mançu ordularına açmıştır?

ZUHAL KAYAR

Fen Bilgisi Öğrt. 4.Sınıf / 032