Ben Franklin teknolojisi paratoneri
bankonotun basımı sobanın mucidi
Amerikan kurucularından olan ben Franklin
çagının en büyük bilim adamlarından biriydi.şimşeği terbiye ettei dünyanın ilk
pilini üretti mozarta ilham olan ensturmanı geliştirdi kalpazanlığı önleyen
bankonotu üretti.
Franklin on yedi yşında abisine ait basım
evinden kaçarak phaledelphia şehrine geldi.beş parasızdı .on yıl içinde şehrin
en iyi basımcısı oldu,kırk dokuz yaşında bu meslege veda ederek kendini bilime
adadı.franklin ekektrikle ilgili çalışmaya başladı.1743 te İskoç bir bilim
adamının elektirikle ilgili gösterisini izledikten sonra kendini tamamen piller
üzerinde çalışmaya verdi.elektrille ilgili çalışmalarına 1745 de başladı.sadece
yedi yılda elektrigi hokkabazlıktan devrim niteliğindeki bir bilime
dönüştürdü.bu çalışmaları sırasında
önemli bir şey dada buldu.dünyadaki her şeyde bir elektrik yükü vardı ve
bir şeyden gelip başka bir şeye gidiyordu.elektrik şarjının korunması kavramı
modern bilimin bel kemiğini oluşturmaktadır.iki farklı tip elektrik olduğuna
karşı çıktı onagöre sedece bir akım vardı.bir sürü kavanozu birleştirip tek bir
noktada büyük bir şarj elde etti ve bu aygıta batarya adını verdi.bu aygıt onu
çok şaşırttı.franklin kendi labaratuarında çıkan kıvılcımla şimşeğin aynı şey
olduğunu düşünüyordu ve bunu kanıtlayabilirdi. Elektrikle ilgili kitabının
çevirisini yapan Fransız bir yazar franklinin nöbetçi kulubesi adını verdiği
deneyini yapmaya karar verdi.bunun için ahşap bir kulubenin üzerine yukarıya
doğru yükselen sivri bir metal çubuk konacaktı.eğer toprağa batırılarak
yalıtılmış olan bu çubuk bulutlardaki elektriği çekebilirse deneyi yapanın
elindeki topraklanmış metel bir kıvılcım çıkaracaktı.ve o kıvılcım cıkı.yazar
deneyi franklinin önerisi üzerine yaptıgını açıkladı.bu deney franklinin
avrupada ünlü olmasını sağladı.aynı deneyi Franklin bir uçurtmanın ucuna
anahtar bağlayarak yaptı.yıldırımın bir elektrik deşarjı olduğunu kanıtlamasına
rağmen tatmin olmadı.bunun pratık uygulaması olan paratoner üzerinde çalışmaya
başladı.kiliselere ve seçkin insanların evlerinin çatılarına paratoner koyma
konusunda ikna etti.paratoner çatının üstünde durur ve çatıya civatalarla
tutturulur ve bir kabloyla evin yakınından topraga iniyordu.ilk yapılan bakır
paratonerler yıldırım çarpması sonucu eridiği için daha dayanıklı ve toprağa
daha derinden inen paratonerler yaptı.yıldırımı terbiye etmesi onu fransada
önemli bir kişi yapar.amerikan devrimi için zemin oluşturur.amerikan kuruluş
belgelerinin en önemli katılıncısı ve amerikanın en önemli diplomatlarından
biridir.
Altmış yılını teknolojik şömineler yapmak
için harcar.evleri daha iyi ısıtabilmek için açık ocak şömineler üzerinde çalıştı.yaptığı
şömineye phelsilvania şöminesi adını verdi.bu şöminedeki en önemli yenilik
ateşin tam arkasında bulunan bir hava kutusudur.sokok lambalarını geliştirerek
daha iyi aydınlatma sağladı.1783 te pariste Fransız aristokratlaeının gece geç
saatlere kadar çalışıp sabah geç kalktıklarını gördü gün ışıgı ziyan edilitor
ve bu sırada pahalı mumlar kullanılıyordu.saatleri geri alma fikri doğdu bu
fikri iknci dünya savaşında amarikada uygulandı.1743 te bir gece ay tutulmasını
izlediği sırada izlemeye hazırlanıyordu fakat görüntü bir firtına tarafından
engellendi. Frankin zamanına kadar fırtınanın kuzey doğudan estiği
varsayılıyordu. Fırtınanın güney batıdan kuzey batıya hareket ettiği sonucuna
vardı. İlk modern hava tahmincisi dir.
Küresel iklim değişikleri hakkında yazılar yazmış. Kuzeni ile birlikte ilk gulf
stream haritasını çizmiştir. 1757 de ingilterede yaşadığı sırada bir konser
izledi. Bu konserde sanatçı su dolu şarap kadehlerinin kenarlarını döndürerek
sesler çıkarıyordu. Bundan etkilenerek bardak armonikasını icat etti. 37 tane
bardağı büyüklüklerine göre iç içe geçirdi. Mozart ve bethoven bu alet için
beste yapmışlardır. Aletin ömrü piyanonun 19. yüzyılda ün bulmasıyla son bulur.
Bir basımcı olarak sahtesi üretilemeyen parayı icat etmiştir. Asıl geçim
kaynağı phelsilvaniagazetesidir. Bu gazete çok seviliyor, kolonilerdede matbaa
açıyor. Posta müdürlüğünün başına gelmiştir. Henüz 22 yaşındayken phesilvania
kolonisini kağıt para kullanma konusunda ikna ediyor.
Bu paranın basım yetkisi kendisine verildi.Kalpazanlara
karşı içinde zor bulunan ara yüzlere sahip ve bazı süslemeler bulunan sahtesi
üretilemeyen parayı icat etti.Öğütülmüş mika tozlarını katılaştırarak kağıdın
içine yerleştirmek istiyordu. Yaprakların taklit edilemeyeceğini öğrendikten
sonra kağıtlara yaprak baskısı yapar.Bunun için bakır plakalar yapar.Bunları
nasıl yaptığını kimse bilmiyordu.Yaprakları plastik bir plakanın üzerine
yerleştirip üzerine sıvılaştırılmış metal döküyordu .
Fransa’da büyük elçi olduğu sırada net
görememekten şikayetçiydi okuma gözlüğünün sadece alt kısmını kullandığını fark
etti, uzak gözlüğünün ise sadece üst kısmı kullanılıyordu. Bu iki camı ortadan
kesip birbirleriyle yapıştırdı.En kalıcı
buluşudur.Fhıkadelphıa kütüphanesini kurdu.On iki kişilik ustalardan oluşan
deri önlüklüler kulübünü kurdu.Daha sonra bu kulüp Amerikan felsefe topluluğu
adını aldı.Amerika’da ilk din ayrımı yapmayan koleji kurdu .Bu topluluk için
hastane açtı,topluluğuyla beraber ilk gönüllü itfaiye teşkilatını kurdu.Bu
topluluk aynı zamanda ilk gönüllü deniz kuvvetidir.En büyük buluşu birleşik
milletlerin kendisidir.1750 den beri kolonileri birleştirmeye çalışmış ve
Fransa’yla dostluk anlaşması imzalamıştır.Amerikan kurucularındandır.
Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin
Ayrıntılarında Vardır.
1.Franklin’in elektrikle ilgili bulduğu
kavram nedir?
2.Saatleri ileri alma fikri ortaya nasıl
çıkmıştır?
3.Mozart ve Bethoven’in besteler yaptığı
aleti neden esinlenerek yapmıştır?
4.Üzerinde en çok çalıştığı icadı nedir? Ve
bu çalışmaları nelerden kaynaklanmaktadır?
5.En kalıcı buluşu nedir? Ve bu buluş nasıl
ortaya çıkmıştır?
6.Neden sahtesi üretilemeyen para basmak
istemiştir?
7 Para basmada kullandığı yöntemler
nelerdir?
8.Kurduğu kulüp için hangi çalışmalarda
bulundu?
9.Politikaya atılma sebepleri nelerdir?
10.paratonerin icadının insanlık açısından
önemi nedir?
Şahver ERTUNÇ BİYOLOJİ
EĞİTİM 3. SINIF 2010